Χωρισμός και ψυχική υγεία

 Από την Σοφία Σπυριάδου,  Ψυχολόγος Εθελόντρια milamou.gr

Ως χωρισμό από μια συντροφική σχέση ορίζουμε την αποκοπή της επαφής με τον ή τη σύντροφο. H αποκοπή αυτή ιδίως στην εφηβεία και τη νεαρή ενήλικη ζωή επηρεάζει σημαντικά την ψυχική υγεία. Θεωρείται μια από τις πιο τραυματικές εμπειρίες. Συχνά, τα άτομα θεωρούν ότι ολοκλήρωσαν την πορεία τους στο χώρο των σχέσεων, θεωρώντας ότι δεν θα βρουν νέο σύντροφο ή ότι δεν θέλουν καθώς πληγώθηκαν, πιστεύοντας ότι θα καταλήξει πάλι σε χωρισμό ή/και στεναχώρια.

Μετά τον χωρισμό ακολουθούν τα πέντε στάδια του χωρισμού, τα οποία μοιάζουν με αυτά του πένθους, δεδομένου ότι ο χωρισμός σημαίνει και απώλεια του συντρόφου και, έτσι, πένθος. Τα πέντε, αυτά, στάδια του πένθους όπως τα διατύπωσε η Kübler-Ross, μετά τον χωρισμό είναι η άρνηση, ο θυμός, η διαπραγμάτευση, η κατάθλιψη και η αποδοχή. Η σειρά μπορεί να διαφέρει λόγω ατομικών διαφορών.

Άρνηση
Η άρνηση είναι, συνήθως, το πρώτο στάδιο. Σε αυτό το στάδιο το άτομο αναπτύσσει άμυνες έτσι ώστε να προστατέψει τον εαυτό του από τον ψυχολογικό πόνο. Η διάρκεια «παραμονής» σε αυτό το στάδιο δεν είναι απόλυτη, καθώς κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και προσαρμόζεται διαφορετικά.

Θυμός
Συχνά, το δεύτερο στάδιο είναι η αντιμετώπιση της κατάστασης με θυμό. Σε αυτό το στάδιο αρχίζει να επεξεργάζεται γνωστικά τη κατάσταση και θυμώνει. Έρχονται ερωτήματα κατά νου που δεν μπορεί ή δεν θέλει να απαντήσει. Αρχίζει να θυμώνει και να κατηγορεί τον εαυτό του ή το άλλο άτομο για την εξέλιξη της κατάστασης. Το άτομο που «δέχθηκε» τον χωρισμό είναι αυτό που συνήθως αρχίζει να κάνει τις περισσότερες σκέψεις γύρω από το χωρισμό.

Διαπραγμάτευση
Στο επόμενο στάδιο, αυτό της διαπραγμάτευσης, τα άτομα θα προσπαθούν να ομαλοποιήσουν την κατάσταση είτε προσπαθώντας να προσεγγίζουν τον πρώην σύντροφο είτε κάνοντας σκέψεις σχετικά με το τι θα μπορούσε να είχε κάνει ώστε να κρατήσει το σύντροφο. Επίσης, σε αυτό το στάδιο υπάρχει η τελευταία ελπίδα για συνέχιση της αλληλεπίδρασης με το άλλο άτομο.

Κατάθλιψη
Σε αυτό το στάδιο το άτομο που πενθεί έρχεται αντιμέτωπο με το συναίσθημα της στεναχώριας, όπου βιώνει πόνο, φόβο, άγχος και θλίψη. Λόγω της μοναξιάς που βιώνει μετά τον χωρισμό, το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με προκλήσεις σε συναισθηματικό και διανοητικό επίπεδο. Είναι, επίσης, και ένα στάδιο που σχετίζεται με την εμφάνιση διαφόρων διαταραχών, όπως διατροφικές ή αγχώδεις.

Αποδοχή
Με το πέρας των τεσσάρων παραπάνω αναφερόμενων σταδίων, φτάνει το άτομο στο στάδιο της αποδοχής. Σε αυτό στο στάδιο, λοιπόν, το άτομο αποδέχεται την κατάσταση χρησιμοποιώντας τη λογική και το καθαρό μυαλό. Αντιλαμβάνεται όσα έγιναν και τους λόγους που τους έκαναν να φτάσουν σε αυτό το σημείο και, έτσι, ξεκινά η διαδικασία της αποδοχής.

Φυσικά, για τα στάδια της άρνησης, του θυμού, της διαπραγμάτευσης και της κατάθλιψης μπορεί να χρειαστεί αρκετό διάστημα έτσι ώστε να φτάσει το άτομο στο στάδιο της αποδοχής. Υπάρχουν ατομικές διαφορές και, έτσι, ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται το χρόνο του είτε αυτό είναι ένας μήνας είτε δέκα μήνες. Ο καθένας πενθεί διαφορετικά.

Ως ψυχολόγοι είμαστε πάντα διαθέσιμοι να ακούσουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας και να σας παρέχουμε τη καλύτερη, για εσάς, υποστήριξη.

Σοφία Σπυριάδου
Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc