Η κατάρα της ταμπέλας: Η επίδραση της ετικέτας στην ψυχολογία του ατόμου.

 Από την Μαρία – Χριστίνα Παγάνη,  Ψυχολόγος Εθελόντρια milamou.gr

 

Πολύ συχνά με επισκέπτονται στο γραφείο άνθρωποι που έχουν ήδη,από πολύ μικρή ηλικία ,βάλει μια ταμπέλα στον εαυτό τους και πορεύονται. «Είμαι καταθλιπτικός,είμαι αγχώδης,νευρικός κοκ»Αυτή η αυτό διάγνωση είναι τόσο βαθιά τυπωμένη στην ύπαρξη τους που φαντάζει σχεδόν ακατόρθωτο να αντιληφθούν τον εαυτό τους ανεξάρτητα από αυτήν.

 

Πως μπορούμε όμως να βιώσουμε τον εαυτό μας ανεξάρτητα από την κατάρα της ταμπέλας που είτε μόνοι μας,είτε ο περίγυρος ,μας έχει βάλει;

 

Στη σημερινή κοινωνία, η ψυχολογία και η στιγματοποίηση συχνά συνυπάρχουν. Ο όρος “κατάρα της ταμπέλας” αναφέρεται στο φαινόμενο όπου οι άνθρωποι ταυτοποιούνται με συγκεκριμένες ψυχολογικές ετικέτες, όπως “καταθλιπτικός” ή “αγχώδης,” και αυτές οι ετικέτες επηρεάζουν σημαντικά την ψυχολογία τους. Η ετικέτα της κατάθλιψης ή της αγωνίας μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαγνωστικών κριτηρίων, αλλά και κοινωνικής αντίληψης. Όταν κάποιος διακρίνεται ως «καταθλιπτικός ή νευρικός» συχνά το περιβάλλον του αντιδρά με προκαταλήψεις και αναμένει συμπεριφορές που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έναν αυτοενισχυτικό κύκλο, όπου η ετικέτα ενισχύει τα ψυχολογικά συμπτώματα.

 

Η κατάρα της ταμπέλας επηρεάζει επίσης την αυτοεκτίμηση. Οι άνθρωποι που αναγνωρίζονται ως ένα επίθετο μπορεί να αρχίσουν να ταυτίζουν την ταυτότητά τους με αυτές τις ετικέτες, αγνοώντας τα άλλα χαρακτηριστικά τους και κυρίως τα δυναμικά τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυτοπεριορισμό και απώλεια της πολυπλοκότητας του ατόμου και το χειρότερο,στη διαστρέβλωση της πραγματικής του αξίας..

 

Η ταμπελοποιηση μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Αν κάποιος νιώθει ότι πρέπει να συμπεριφέρεται σύμφωνα με την ετικέτα του, αυτό μπορεί να τον περιορίσει και να εμποδίσει την εξέλιξη του.Είναι σαν να αυτό μπλοκάρεται ο ίδιος σε κάθε τι καλό που μπορεί να επιτύχει μόνο και μόνο γιατί έχει πιστεί ότι είναι ό,τι του έχει προσάψει το πλαίσιο στο οποίο έχει αναπτυχθεί.

 

Για να αντιμετωπίσουμε την κατάρα της ταμπέλας, είναι ωφέλιμο  να αναγνωρίσουμε ότι οι ετικέτες δεν ορίζουν πλήρως την ταυτότητά μας.Η κοινωνία μας πρέπει να αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι τέτοιου είδους ταμπέλες μπορεί να δημιουργήσουν ανεπανόρθωτη και χωρίς λόγο στιγματοποίηση του ατόμου.Είμαστε πολύπλοκοι και πολυδιάστατοι ως άνθρωποι, και ο ετικετερισμός δεν πρέπει να ορίζει τη ζωή μας.

 

Τέλος για να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά αυτήν την πρόκληση, η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση είναι καίριες. Οι επαγγελματίες της υγείας και της ψυχολογίας πρέπει να ενθαρρύνουν την ανοιχτή συζήτηση για την ψυχική υγεία και να υποστηρίζουν την αποδοχή και την κατανόηση αντί της στιγματοποίησης.Η αυτοαναγνώριση και η αυτοαξιολόγηση παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κατάρας της ταμπέλας.. Πρέπει να αγκαλιάσουμε την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ψυχής και να αναζητήσουμε την υγεία και την ευημερία μας με ανοιχτό μυαλό και καρδιά.

 

Μαρία-Χριστίνα Παγάνη

Ψυχολόγος 

Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια