Κορωνοϊός – Από την Έττυ Βαρούχ
O Covid-19 εμφανίστηκε ξαφνικά στις ζωές μας πριν από 5 περίπου μήνες και από τότε η ζωές μας έχουν αλλάξει άρδην. Ζήσαμε (και ακόμα ζούμε) καταστάσεις πρωτόγνωρες και σίγουρα αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχολογία μας.
Διανύοντας ένα σημαντικό μήνα μιας και είναι ο μήνας που επίσημα η καραντίνα σταματάει και δειλά δειλά καλούμαστε να επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα, είναι σημαντικό να σκεφτούμε τα στάδια που γνωστικά περνάμε σε περιόδους κρίσης και πόσο αυτά τα στάδια επηρεάζουν την στάση μας και την υπευθυνότητα μας.
Πρώτο στάδιο
Αμφισβήτηση– στην αρχή αμφισβητήσαμε όχι μόνο το μέγεθος του επερχόμενου κινδύνου αλλά κυρίως αντισταθήκαμε για ακόμα μια φορά να καταλάβουμε πόσο συνδεόμαστε αληθινά ο ένας με τον άλλον και πόσο μια δική μου πράξη σε ένα σημείο του πλανήτη μπορεί να επηρεάσει εσένα στην άλλη άκρη. Σημαντικό στάδιο αυτό και στην σταδιακή επιστροφή στην καθημερινότητα που είναι απαραίτητο να ακούμε και να εμπιστευόμαστε τους ειδικούς. Μπορούμε όμως; Γιατί εδώ ερχόμαστε αντιμέτωποι με έναν ακόμα αμυντικό μηχανισμό. Η αδιαφορία και ο σκεπτικισμός ως μηχανισμός άμυνας αλλά και διαχείρισης των νέων δεδομένων συνεχίζεται από μια συνωμοσιολογία, κάτι μας κρύβουν, « εκείνοι ξέρουν, εμείς όχι». Αυτά τα στάδια είναι όλα κομμάτι του μηχανισμού διάψευσης, με άλλα λόγια της άρνησης, του μηχανισμού άμυνας κατά τον οποίο αρνούμαι να δω το μέγεθος ενός κινδύνου επειδή με ταράζει πολύ και οι επερχόμενες αλλαγές που θα φέρει είναι δύσκολο να τις μεταβολίσω. Όλα αυτά τα στάδια ωστόσο, είναι αναμενόμενα και ως ένα βαθμό λειτουργούν προστατευτικά, μιας και μας βοηθούν να ανταπεξέλθουμε στο πρώτο σοκ μιας απειλής σε κρίσιμες περιόδους.
Δεύτερο στάδιο
Φόβος- πανικός– Το επόμενο στάδιο της συναισθηματικής μας αντίδρασης όσο βλέπαμε ότι ο ιός εξαπλώνεται και σε άλλες χώρες, άρχισε να μας πλησιάζει ,και τελικά να μας απειλεί αληθινά με την καραντίνα και το παγκόσμιο σχεδόν lockdown σε δράση , εφόσον η αμφισβήτηση δεν ήταν πλέον λειτουργική, ήταν ο φόβος ο οποίος πολύ γρήγορα έδωσε την θέση του στον πανικό. Αυτό συνέβη σε μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, οι οποίοι ξεχύθηκαν στα σούπερ μάρκετ και στα φαρμακεία και άρχισαν να ψωνίζουν αρειμανίως. Τώρα στο επίπεδο της επιστροφής μας στην κανονικότητα βλέπουμε ότι ένα ποσοστό του πληθυσμού έχοντας νιώσει πιο ασφαλής στην ηρεμία του σπιτιού του φοβάται να βγει έξω, ή να στείλει τα παιδιά του σχολείο.
Πώς μπορώ να δω τον κορωνοιό αλλιώς ;
Αν υιοθετήσουμε μια υπαρξιακή ματιά θα δούμε ότι ο Covid-19 ήρθε για να μας φέρει αντιμέτωπους με τον ατομικισμό μας. Ζούμε σε κοινωνίες που αυτοσκοπό αποτελεί η προσωπική επιτυχία και μόνο. Αυτό που έχει σημασία για να θεωρούμαι επιτυχημένος άρα και ευτυχισμένος ( ας βάλουμε ένα ερωτηματικό σε αυτόν τον συσχετισμό βεβαίως) είναι να βγάζω πολλά χρήματα και να ανεβαίνω στην όποια κλίμακα εγώ έχω επιλέξει ότι θέλω να ανήκω. Αυτό οδηγεί υποσυνείδητα να αναπτύσσουμε ένα αίσθημα παντοδυναμίας, ξεχνάμε ότι υπάρχουν καταστάσεις που δεν μπορούμε να ελέγξουμε γιατί είμαστε τόσο απορροφημένοι από τον στόχο της προσωπικής μας επιτυχίας.
Είναι μια καλή ευκαιρία η παγκόσμια αυτή κρίση να σκεφτούμε πιο συλλογικά. Να καταλάβουμε πόσο στο χέρι μας είναι να επηρεάσουμε την πορεία εξάπλωσης του ιού αυτού και να αντιληφθούμε την δική μας δυνητική καταστροφικότητα αν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα.
Να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητες μας, να δούμε τί πραγματικά έχει σημασία και σε πόσα πράγματα σπαταλάμε την τόσο πολύτιμη ενέργεια μας απλά και μόνο για να είμαστε μονίμως απασχολημένοι…Μας φοβίζει η ηρεμία.
Ίσως να ξαναδούμε ποιους αγαπάμε και ποιους δεν αγαπάμε…
Σε ποιους δίνουμε χώρο και αν αξίζει και σε ποιους δεν δίνουμε και γιατί.
Σε ποιους επενδύουμε και σε ποιους δεν επενδύουμε.
Μην ξεχνάς ότι δεν είσαι μόνος. Μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια αν το χρειαστείς και από δικούς σου ανθρώπους αλλά και από ειδικούς. Είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους και είναι σημαντικό να μπορέσεις μέσα από αυτήν να αποκομίσεις κάτι θετικό και να σε συναντήσεις σε ένα καινούριο επίπεδο. Το θέμα είναι, σου αρέσεις;
Μην ξεχνάς ότι τα παιδιά μας μαθαίνουν από εμάς, μας παρακολουθούν πώς διαχειριζόμαστε μια δύσκολη αναπάντεχη κατάσταση. Δίδαξε τους μέσα από το δικό σου παράδειγμα την ηρεμία, την ψυχραιμία και τον αλληλοσεβασμό.
Να είσαι καλά.
Έττυ Βαρούχ
Σύμβουλος ψυχικής υγείας – ψυχοθεραπεύτρια
MSc in Applied Psychology
Ιnstagram: Etty Varouch