Οι συναισθηματικές μας «αποσκευές»

Από την Γεωργία Φουτσιτζή, Εθελόντρια Ψυχολόγο milamou.gr

Οι συναισθηματικές μας «αποσκευές» αποτελούν τον συνδυασμό όλων εκείνων των προβλημάτων και των παρελθοντικών μας τραυμάτων και πληγών, τα οποία συλλέγουμε και συμπυκνώνουμε στις συντηρητικές διαστάσεις μιας βαλίτσας, την οποία και κουβαλούμε για το υπόλοιπο της ζωής μας. Κάποιες φορές η βαλίτσα είναι μια, άλλες φορές είναι πολλές και διαφόρων μεγεθών. Κάποιοι τις κουβαλούν υπομονετικά, ενώ άλλοι τις σέρνουν με δυσκολία ξοπίσω τους.

Τις αποσκευές του ο καθένας αρχίζει να τις συλλέγει ήδη από νεαρή ηλικία. Συγκεκριμένα, τα κακοποιητικά, προσβλητικά, καταθλιπτικά ή τελειομανή οικογενειακά πρότυπα είναι ήδη αρκετά για να αρχίσει κάποιος να πακετάρει τον συναισθηματικό του ψυχισμό με γενναιόδωρες δόσεις πόνου και τραυμάτων. Η επιφόρτιση μας με αυτές επιβεβαιώνει την έλλειψη των κατάλληλων μηχανισμών αντιμετώπισης, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να τις αποχωριζόμαστε και να τις πετάμε από τις ζωές μας, αντί να τις κουβαλάμε πάνω μας «εσαεί».

Για να δώσουμε και μερικά παραδείγματα, ένα άτομο μεγαλωμένο λόγου χάρη σε ένα αρκετά κακοποιητικό και προσβλητικό οικογενειακό περιβάλλον είναι πολύ πιθανόν, λόγων των υποτιμητικών σχόλιων των γονιών του να «πακετάρει» το γνωσιακό σχήμα της αναξιότητας, με αποτέλεσμα να πιστεύει ότι δεν αξίζει και ότι δεν είναι ικανό να τα καταφέρει. Αυτό σε μετέπειτα ενήλικο στάδιο θα το οδηγήσει στο να μην μπορεί να εμπιστευτεί και να αγαπά τον εαυτό του. Από την άλλη, ένα άλλο άτομο μεγαλωμένο ανάμεσα σε υπερπροστατευτικά πρότυπα και εγκλωβισμένο στην υπερβολική παρεμβατικότητα των γονιών του είναι πιθανό να σηκώσει στις πλάτες του αυτήν την σχεσιακή αναπαράσταση, με αποτέλεσμα να πιστεύει ότι όλες οι σχέσεις λειτουργούν σε αυτήν την βάση, μη μπορώντας στο μέλλον να θέσει τα όρια του.

Ωστόσο, σκοπός μας δεν είναι να δαιμονοποιήσουμε την συναισθηματική μας «προίκα». Και στην τελική δεν είναι και τόσο κακό να βαδίζουμε ταίρι με τα ψυχολογικά μας «μπαγκάζια». Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει. Το κλειδί εδώ βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε εμείς οι ίδιοι να τις διαχειριστούμε και να τις εντάξουμε στις ζωές μας. Εμείς και μόνο εμείς έχουμε την επιλογή να τις δώσουμε το διαβατήριο και να τις αφήσουμε να μας καθορίζουν ή να τις αφήνουμε που και που πίσω μας για να μπορούμε να προχωράμε μπροστά.

Και αυτό γιατί το κουβάλημα βαριών και δυσβάστακτων αποσκευών αποφέρει αρνητικές συνέπειες. Μάλιστα, σύμφωνα με μια ποιοτική έρευνα, η οποία διεξήχθη στην Νορβηγία (χώρα πρότυπο της υγιεινής ζωής και διατροφής) σε ένα κέντρο Υγιεινής Ζωής, το οποίο και απευθύνεται σε ανθρώπους με ζητήματα σχετικά με τον τρόπο ζωής τους, έδειξε ότι, ενώ υπήρχε το κίνητρο από την πλευρά των συμμετεχόντων να αλλάξουν το lifestyle τους, η επιφόρτιση τους με συναισθηματικές «αποσκευές» από παρελθοντικές αρνητικές εμπειρίες τους καθιστούσε ανίκανους και τελικά τους εμπόδιζε από το να λάβουν δράση προς την αλλαγή. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες της εν λόγω έρευνας δήλωσαν ότι πλέον μπορούσαν να αντιληφθούν το ότι οι συναισθηματικές τους «αποσκευές» ήταν η εξήγηση για την προσκόλληση τους σε παλιές συνήθειες και το αντίθετο, ότι δηλαδή το υπερβολικό τους κόλλημα σε παρελθοντικές συνήθειες προσέθετε παραπάνω φορτίο κάνοντας τις αποσκευές τους ακόμα πιο δυσβάστακτες. Τι γίνεται λοιπόν με τις δικές σας συναισθηματικές «αποσκευές»; Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γύρω από το περιεχόμενο και την βαρύτητα τους στο καθημερινό σας βίωμα;

Γεωργία Φουτσιτζή, Ψυχολόγος Υγείας