Το σύνδρομο του απατεώνα

 Από την Ειρήνη Παπαδοπούλου  Ψυχολόγος Εθελοντία milamou.gr

Το σύνδρομο του απατεώνα περιγράφεται για πρώτη φορά το 1978 σε έρευνα που δημοσιεύτηκε από τις ψυχολόγους Pauline R. Clance και Suzanne A. Imes.

Είναι ένα σύνδρομο κατά το οποίο τα άτομα αμφιβάλλουν για τις δεξιότητες τους, ζουν με το φόβο ότι δεν αξίζουν τη θέση τους και υποβαθμίζουν την επιτυχία τους, αποδίδοντας όλα αυτά στην καλή τους τύχη. Ο “απατεωνας” ενδέχεται να πιστεύει ότι η πραγματική του ταυτότητα δεν είναι αρκετά ελκυστική και δημιουργεί έναν εναλλακτικό και ψευδή εαυτό για να καλύψει την αβεβαιότητα. Μπορεί να συμβεί στον καθένα και είναι παροδικό. Παρατηρείται συνήθως στο χώρο εργασίας, όπου τα άτομα έχουν την τάση να παρουσιάζουν ελλιπή βιογραφικά προκειμένου να αποφεύγουν το bragging (κομπορρημοσυνη).

6 βασικά στοιχεία των ατομικών με το σύνδρομο αυτό:
• Η αίσθηση πως δίνονται στο άτομο περισσότερα από αυτά που αξίζει.
• Η αμφισβήτηση και η υπονόμευση όσων έχει καταφέρει.
• Η υπερβολική αυτοκριτική.
• Ο φόβος της απόρριψης.
• Το συναίσθημα της συνεχούς ανεπάρκειας.
• Η δυσκολία να δεχθεί κοπλιμέντα.

5 τύποι ανθρώπων με το σύνδρομο του απατεώνα:
1) ΤΕΛΕΙΟΜΑΝΗΣ: Το άτομο δίνει πολύ μεγάλη προσοχή στα λάθη του, αγνοώντας τις επιτυχίες και τιμωρεί τον εαυτό του για τα λάθη αυτά.
2) ΕΙΔΙΚΟΣ: Το άτομο στην κατηγορία αυτή θεωρεί ότι πρέπει να ξέρει τα πάντα και αισθάνεται ντροπή όταν δέν τα ξέρει.
3) ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟΣ: Το άτομο προσπαθεί να αποδώσει το μέγιστο σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής του. Αισθάνεται τύψεις όταν δεν είναι “Αριστο” έστω και σε έναν τομέα.
4) ΔΙΑΝΟΙΑ: Το άτομο πιστεύει ότι όλα πρέπει να αντιμετωπιζονται με ευκολία, διαφορετικά θεωρούν τον εαυτό τους ως μη ικανό.
5) ΑΤΟΜΙΚΙΣΤΗΣ: Το άτομο πιστεύει ότι πρέπει να καταφέρει τα πάντα μόνο του. Σε περίπτωση όμως, που χρειαστεί να ζητήσει βοήθεια, αισθάνεται πως “καταρρέει” και δεν αξίζει τελικά σαν άτομο τόσο πολύ.

Παπαδοπούλου Ειρήνη
Ψυχολόγος| Εκ. Γνωστική-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία